स्पर्धेच युग आणि सतत अपडेट होणारे तंत्रज्ञान यातूनच जन्म झाला ONLINE मार्केट चा. याच विषयावर विचार तरुणाई व्यक्त झाले अगदी बिनदास्त.
1)शिरीष उमरे,
नवी मुंबई.
2)डॉ. विजयसिंह
पाटील, कराड.
3)निखिल खोडे,
ठाणे.
4)दत्तात्रय
विश्वनाथ डोईफोडे,वाशिम.
5)गणेश पिस,
(एम्.एसी.ऍग्री).
शिरीष उमरे,
नवी मुंबई.
मला आठवत की
१९९८-९९ मध्ये मी आयबीएम चा ईकॉमर्स च्या साफ्टवेअर कोर्स चा मार्केटींग मॅनेजर
होतो तेंव्हाच या वादळाची पुर्व कल्पना आली होती. त्यावेळी आम्ही नागपुरच्या
आठरस्ता चौकातील पुर्ती सुपरमार्केट ची वेबसाइट लाँच केली होती. परदेशात नोकरी
करणारी मुले कॅटलॉग बघुन ऑनलाइन ऑर्डर द्यायची व त्यांच्या आईवडीलांना घरपोच
डीलीव्हरी मिळायची. कीराणा च नव्हे तर वाढदिवसाची, दीवीळीची मिठाई व गुलाबाची फुले सुध्दा !! २००० मध्ये खुप
गाजावाजा करुन ई-बिझनेस सुरु तर झाला पण पेमेंट गेटवे व लॉजीस्टीक्स सेक्टर रेडी
नसल्याने पार कोसळला...
नंतर हळुहळु
प्रगती करत मागील १८ वर्षात ह्याचे महाकाय रुप बघुन माणुस विस्मीत होतो. विश्वास
बसणार नाही अशी परीकथाच जणु 🤗
दुख ह्या
गोष्टीचे वाटते की जगाभरात सॉफ्टवेअर तज्ञ आपले पण ऑनलाइन मार्केट हे परकीयांचे !!
😒... अॅमॅझान ची लायब्ररी पासुन "ए टु झेड" ची प्रचंड
झेप बघता आपण चकीत राहतो. जगाभरातल्या उत्तमातल्या उत्तम वस्तु अतिशय कमी कीमतीत
एका आठवड्याच्या आत तुमच्या दारी सहीसलामत पोहचवण्याची कीमया साधुन ह्या कंपनीने
आपले अबाधित साम्राज्य उभे केले. सगळ्या
पारंपारिक व्यावसायिकांचे धाबे दणाणुन टाकले.
काहींनी सपशेल शरणागती पत्करली तर काहींनी अनुकरण करुन बघितले. ह्यात गुगल
तर अत्यावश्यक मित्र बनुन गेला. त्यातच स्वस्त स्मार्ट फोन व हायस्पीड इंटरनेट ने
मार्केटच्या व्याख्याच बदलवुन टाकल्या. लहान उद्योजकांचे कंबरडे च मोडुन टाकले.
बराच धुराळा उडालाय....
पण मला विश्वास
आहे की अत्याधुनिक तंत्रज्ञान अंगिकारुन नविन मार्केटमधल्या संधीचे सोने करण्याची
ताकद आपल्या युवांमधे आहे. अँड्राइड बेस अॅप विकसीत करण्यात भारत आघाडीवर आहे.
त्यातुन लाखो स्टार्टअप वेंचर्स मागील पाच वर्षात सुरु झालेले आहेत. फीनिक्स सारखी
परत झेप घेत आहे भारतीय उद्योजकता ... पुढील पाच वर्षे महत्वाची आहेत. मोठ्या
कार्पोरेट पेक्षा सामान्य छोट्या उद्योजकासाठी प्रामाणिकपणे चांगली धोरणे राबवणारी
शासनयंत्रणा हवी. तेंव्हाच हा बदल संभव आहे 🙏🏼😇
________________________________________________________________________________
तसा माझा ऑनलाईन
खरेदीसाठीचा संबंध तीन वर्षांपासूनचा. त्यावेळी मी ऑनलाईन खरेदीबाबत थोडा साशंकच
होतो. व्यायामाचे बूट घ्यायचे होते, भरपूर दुकाने हुडकली पण काही केल्या मला कुठलाच शूज पसंत पडेना. जुना शूज कधी
जीव सोडेल याची ग्यारंटी नव्हती. मग कुणीतरी सुचवलं ' जरा ऑनलाईन साईट पहा '. मी जास्त अपेक्षा न ठेवता, ऑनलाईन साईट्स धुंडाळत बसलो. आणि पहिला आश्चर्याचा धक्का
बसला. अबब किती व्हरायटी . एव्हडी व्हरायटी बघून माझे डोळेच फिरले. दुसरा धक्का
बसला, तो त्यांच्या किमती बघून.
विश्वासच बसेना, इतक्या कमी
किमतीत इतका चांगला शूज ? ( त्यावेळी कसली
तरी ऑफर चालू होती).हे काय डुप्लिकेट विकतात की काय अशी मनात शंका होतीच. ऑफर
संपायला दोन तास उरलेले होते. तोपर्यंत मी पसंद केलेला शूज च्या ठिकाणी ' आऊट ऑफ स्टॉक ' असा शिक्का पडलेला दिसला. लगेच धाडस करून दुसऱ्या पसंतीच्या
शूजची ऑर्डर करून मोकळा झालो. साधारण आठवड्यात शूज आला. प्याकिंगच एव्हडं सुंदर
आणि नीटनेटकं होतं की, जणू त्यात सोनं
नाणं भरलेलं आहे. मोठ्या कुतूहलाने काळजीपूर्वक उघडलं. मला पाहिजे होता तोच शूज
होता, घालून बघितला आणि
आश्चर्याचा तिसरा धक्का बसला. परफेक्ट फिटिंग. तरीही पुढं, हा किती टिकतोय याबाबत मनात अधूनमधून शंका टोच मारत होतीच.
( भरपूर टिकला, कंटाळा आल्यावर
कामगाराला देऊनही टाकला, असो ).
एव्हाना माझा
ऑनलाइन खरेदीवर पूर्ण विश्वास बसलेला होता.
थोडा काळ लोटला.
एके दिवशी टीव्हीवर अमुक साईटवर सेल चालू असल्याची जाहिरात पहिली. निव्वळ वेळ
घालवायचा म्हणून, ती साईट उघडली.
पूर्वी फक्त शूज बघितले होते. आता सगळा खजिनाच पुढं. आवडेल तसं निवडत गेलो. ऑर्डर
दिली. आलेल्या कपड्यात फक्त एक शर्ट मोठया साईजचा होता. तो परत पाठवला. आठवड्यात
करेक्ट साईजचा शर्ट आला पण. आता मात्र मी पूर्ण ऑनलाईनचा भक्तच झालो होतो.
घराचं रिनोव्हेशन
सुरू झालं होतं त्यावेळची गोष्ट . पडदे घेण्यासाठी बाजारपेठेत गेलो. एकतर व्हरायटी
कमी त्यात मूलखाची जास्त किंमत. बघूया नंतर, असं मी बायकोच्या तीव्र विरोधाला न जुमानता तेथून काढता पाय
घेतला. घरी आल्यावर सहज ऑनलाईन साईट वर पडदे पहायला लागलो. तर एकसे बढकर एक पडदे दिसू
लागले. मापं माहीत होती. गुपचूप ( म्हणजे बायकोला कळू न देता )ऑर्डर दिली. चार
दिवसात पडदे आले. ते बसवले पण. बायकोनं नाक मुरडलं,(तसंही ती मी केलेल्या कशालाही नाक मुरडत असते म्हणा ) पण मी
त्याला दाद दिली नाही.( तसा मी फार धाडशी आहे हो !)..जसं शेजारीपाजार्यांनी आणि
पाहुण्यांनी पडद्यांचं कौतुक केलं तसं कुठं बायको थंड झाली. मग आज एखादा शोपीस
मागव , उद्या पायपूसणे मागव असा
माझा रोजचा उद्योगच झाला.
एकदा का दोन
तीनदा मात्र माझी चांगलीच फजिती झाली. एकदा स्वतात मिळतंय म्हणून जमिनीवर अंथरायचे
म्याट मागवले. साधी सतरंजी आली हो. खाली
टाकून कसं दिसतंय हे बघत असताना, त्यावरच चहाचे
चार थेंब पडले. परतही पाठवता येईना . पुढची करुण कहाणी सांगत बसत नाही.(सुजाण
वाचकांना लक्षात आले असेलच. )
एकदा एक टी शर्ट
मागवला. त्या वेळी नेमके घरात पाहुणे. मी मोठ्या अभिमानाने बॉक्स खोलून सगळ्यांना
दाखवला. रंग कंपनी बरोबर होती , पण साईझ
पाचवीतल्या मुलाचा होता .सगळेजण खो खो हसायला लागली. (एकानं तर मला ' तुझी बुद्दी पाचवीतल्या मुलासारखी आहे हे
त्यांना कसं काय कळले बुवा, असा खोचक टोमणा
मारला .).
फोटोत पाहून एक
मारबलचा हत्ती मागवला. फोटोवरून हत्तीची उंची फूटभर असावी असा माझा अंदाज.
प्रत्यक्षात आलेला हत्ती दीड इंचाचा. मलाचं हसावं की रडावं ते कळेना.मात्र बायकोनं
बोलून मला रडवलं..
तरीही, एकंदरीत ऑनलाईन खरेदीवर मी तरी खुश आहे.
मला आठवतंय,
मी मेडिकलला 84 साली गेलो. त्याकाळी घरची परिस्थिती यथातथाच होती. साधे
तीन चार ड्रेस होते. बरोबर च्या काही मित्रांचे छान छान ड्रेस पाहून थोडी असूया ही
वाटायचीच. वैश्यम्य वाटायचं. त्याकाळात ' डबल बुल आणि चिराग दिन ' हे नामवंत
शर्टाचे ब्रँड आणि बफेलो, रँग्लर हे जीन्स
चे फेमस ब्रँड.
असेच पैसे
साठल्यावर ठरवलं की चला आपणही एक वरील पैकी एका ब्रॅंडचा शर्ट घ्यावा. आख्या मिरज
सांगलीत दुकान सापडलं नाही. नंतर मित्रानेच सांगितले ' अरे या ब्रॅंडच दुकान फक्त मुंबईत आहे, दुसरीकडे कुठंही याची शाखा नाही '. हे ऐकताच मी जरा हिरमुसलो. पण करतो काय ?
काळाच्या ओघात तीव्र स्पर्ध्ये मूळं आणि
हेकेखोर प्रवृत्ती मुळे हे ब्रँड दिसेनासे झाले.
पुढं कमवायला
लागल्या वर, पीटर इंग्लंड,
लुई फिलिप्स, अँरो , हे ब्रँड फार
फेमस झाले. त्यांच्याही शोरूम्स मोठया शहरातच.
नंतर काही
कालावधीने आंतरराष्ट्रीय ब्रँड्स जसे की, पोलो, बेनीटन , नायके, पुमा, आदिदास हे बाजारात आले.
तरीही त्यांची दुकाने जिल्ह्याच्या ठिकाणीच असायची, अजूनही तीच परिस्थिती आहे. .
दुकानात/मॉलमध्ये
जाऊन खरेदी करणे हे एक दिव्य काम आहे असं माझं प्रामाणिक मत आहे. एकतर
दुकानापर्यंत पोहोचायला वाढत्या रहदारीमुळे फार वेळ लागतो. माझ्या आवडीचा रंग आहे
पण साईझ नाही तर साईझ बरोबर आहे पण रंग भलताचं, असा प्रकार. चुकून पसंद पडला तर बार्गेनिंग( जे मला अजिबात
जमत नाही) करायची भानगड. बार्गेनिंग नाही केलं तर परत बायकोचे टोमणे खायला लागतात.
( मॉल मध्ये ती भानगड नसते हे एक चांगली गोष्ट )..
बरं बायकांच्या
खरेदीत आपल्याला शुन्य किंमत असते हे जगजाहीर आहे. मी शक्यतो त्या भानगडीत पडत
नाही.
मागच्या
पंधरवड्यात एक बातमी वाचली. दिल्लीत आणि मीरत मध्ये ऑनलाईनच्यावर धाड पडली म्हणून.
प्रचंड डुप्लिकेट माल पकडला. असं होऊ शकते. पण ही शक्यता दुकानातही असू शकतेच की..
सध्या जग हे एक
मोठं खेडं झालंय असं म्हणतात. लोकांचा सय्यम फार कमी झालाय. झटकीपट सगळं पाहिजे
असते. वेळच नाही म्हणतात. ( हे फार बिजी लोक असणार असा माझा समज आहे ).
भारतातील स्थिती
पहिली तर किमान सत्तर टक्के लोकांना दोन वेळच्या जेवणाची भ्रांत आहे. त्यांचा
खरेदीचा कार्यक्रम, यात्रा आणि
दिवाळी. ओळखीचा दुकानदार उधारी ठेवतो. ती सोय ऑनलाइन खरेदीत नाही.
माझ्या मते,
अजून दहा वर्षे तरी दुकानदारांना अडचण नाही .
(त्यांच्या धंद्यावर किमान तीस टक्के तरी फरक पडलाय हे सत्य )..
ऑनलाईनचं प्रस्थ
दिवसेंदिवस वाढत जाणार ही काळ्या दगडावरची रेघ आहे. हळूहळू ते सर्व बाजारपेठ
व्यापणार हे निश्चितच.
हे ओळखून
दुकानदारांनी वेळीच सुधारणा केली नाही तर एकंदरीतच परिस्थिती वाईट होऊ शकते...
________________________________________________________________________________
निखिल खोडे,
ठाणे.
ऑनलाईन मार्केटने जवळपास सगळ्याच
लोकांना आकर्षित केले आहे. त्यामागची कारणे आहेत भरगच्च मिळणारी सुट, डिस्काउंट कुपन, होम डिलव्हरी, खुप सारे पर्याय, कॅश बॅक मिळणे,
आकर्षक पॅकिंग, खरेदी करण्यासाठी वाचणारा वेळ, वस्तूंच्या किमती तुलना करण्याचे स्वातंत्र्य, मोठ मोठे अभिनेते/अभिनेत्या यांच्या कडून
जाहिराती करून घेऊन ऑनलाईन विक्रते जाहिरातीद्वारे त्यांच्या वस्तूंचे आपल्या
मनामध्ये घर करतात.
सद्यस्थिती मध्ये आपण काही खरेदी
करायचा म्हटल की ऑनलाईन खरेदी करायचा विचार करतो. नवनवीन स्कीम, नवीन आकर्षक वस्तु या सर्व गोष्टी आपल्याला
ऑनलाईन खरेदीच्या मोहात पाडतात. यामध्ये नुकसान होते ते फक्त छोटेे व्यावसायिक आणि
व्यापारी यांचं. छोटे व्यावसायिक आपला व्यवसाय डिजिटल मार्केटिंग सोबत टायअप करून
होणारे नुकसान टाळू शकतो. डिजिटल मार्केट मध्ये त्याला जगभरात व्यवसाय करण्यासाठी
मार्केट उपलब्ध असते.
याचेच एक उदाहरण म्हणून सांगतो
आपल्या कडे छोट रेस्टॉरंट असेल तर आपण zomato/swiggy/foodpanda फूड डिलीव्हरी ऍप आहे ज्यामध्ये आपण कमीत कमी
गुंतवणूक करून बिझनेस मिळवू शकतो. घरून सुद्धा आपण अश्या ऍपद्वारे व्यवसाय करू
शकतो.
ऑनलाईन मार्केट काळाची गरज असली
तरी, त्याचे तोटे भरपूर आहे
वस्तु हाताळण्याचा अभाव, ज्या वस्तू ची
आपण ऑर्डर केली ती वस्तु कधीकधी न मिळणे, किमतीमध्ये तफावत इत्यादी गोष्टीची खात्री करून ऑनलाईन खरेदी करावी. शक्य
झाल्यास छोटे व्यासायिक, व्यापारी
यांच्याकडुन वस्तूची खरेदी करा जेणेकरून त्यांना व्यवसाय मिळेल.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
दत्तात्रय
विश्वनाथ डोईफोडे,
वाशिम.
अरे आज सेल
लागणार आहे फ्लिपकार्ट " बिग बिलियन डे "चा मला माझ्या मित्राने
सांगितले तसा मी पण फ्लिपकार्ट वर नेहमीचाच ग्राहक आहे पण सतत ऑनलाईन राहत
नसल्याने मला माहिती नवत...
ऑनलाईन शॉपिंग
केली सेल होता १० ते १४ ऑक्टोबर पर्यंत बापा बपा काय त्या ऑफर्स काय ते ब्रँड्स
डोळे आणि डोकं दोन्ही पण फिर्तयय डेबिट कार्ड ल १०% डिस्काउंट आणि 5000 च्यां खरेदीवर एक्स्ट्रा डिस्काउंट 5 टक्के... अश्या ऑफर्स असल्यावर मग काय खरेदी
होणारच की...पण अश्या ऑफर अपल्ये जुने मार्केट नाही ना देत राव...आणि जरी देत
असतील तरी आपल्याला जी वस्तू पाहिजेत ती वस्तू एकाच दुकादारांकडून मिळेल याची काय
ग्यारंटी...पण ऑनलाईन मार्केट मध्ये एका जागी सगळं भेटत...
आणखी खरेदी
करताना कसली तरी क्विझ होती आणि 1 लाख जिंकायची
संधी...1 लाख बर का... लालच येणार
सहजाच... खेळलो ती क्विझ पॉईंट कमी मिळाले पण जनरल नॉलेज ची क्विझ अर्थातच वाचन
अस्त अफाट तर जिंकलो असतो...अशी क्विझ कोणता दुंकांदर आपल्या ग्राहकांना आकर्षित
करण्यासाठी घेतो हो आपल्याकडे? नाही ना...मग मरण
पक्क की!
खरेदी केली वस्तू
मिळाली ती परत करण्यासाठी 10 दिवसाचा रिटर्न
पेरियोड मिळतो वस्तू खराब, पसंत नसणे,
ई करणं हा आता बोला पण इथ घरी येऊन वस्तू घेऊन
जातात आणि पूर्ण किँमत परत मिळते दुकादार ती वस्तू बदलून देण्याच्या मागे असतो...
हे पण खरं आहे
ऑनलाईन मार्केट हे सणा - सुदिताच ऑफर्स देतात...आता दिवाळी पण आली आहे परत
ऑफर्...करा खरेदी ग्राहकांनो...
काय वाटते?
ऑनलाईन शॉपिंग/मार्केट बद्दल काळाची गरज...हो
आहे काळाची गरज वाढणाऱ्या गरजा साठी... लोकसंख्या अफाट त्यांच्यासाठी...आणखी काही
आठवत नाही राव पण काळाची गरज आहेच "ऑनलाईन मार्केट."
________________________________________________________________________________
गणेश पिस,
(एम्.एसी.ऍग्री).
परवाची गोष्ट दिवस मावळण्याची
वेळ होती टीव्ही वर बातम्या पाहत बसलो होतो आणि अचानक ब्रेकींग न्युज आली की
डॉलरच्या तुलनेत आज पण भारतीय रुपया घसरला. ऐकून वाईट वाटले पण घसरला म्हणजे काय
झालं ते मात्र समजलं नाही आणि त्यानंतर बातमी आली की अमेझॉन आणि फ्लिपकार्ट या ऑनलाईन
खरेदी विक्री करणाऱ्या अमेरिकी कंपण्यानी दिवाळी बंपर सेल सुरू केलाय आणि घसघशीत
सूट मिळतेय. जेवढं रुपया घसरला म्हणून वाईट वाटले त्याच्या दहा पट आनंद झाला का तर
40-50% सूट मिळतेय.सुई पासून ते
टीव्ही फ्रीज पर्यंत सूट. मनात विचार आला की कमी किमतीत मिळतेय तर मागवावे
काहीतरी.पुन्हा त्यामध्ये ऑनलाईन पैसे भरून डिजिटल इंडिया-कॅशलेस इंडियाला हातभार
लागेल तेवढाच.ऑर्डर करता करता मनात विचार आला
तो म्हणजे शेजारच्या काका आणि काकूंचा कारण काका एक स्टेशनरी दुकान चालवतात आणि काकू दिवाळीच्या
निमित्ताने रांगोळी,आकाशदिवे,पणत्या विकतात.त्यांच्या कुटुंबाचा उदरनिर्वाह
याच व्यवसायावर चालतो.आज भारतामध्ये कितीतरी कुटुंब आहेत की ज्यांचा उदरनिर्वाह
दिवाळी,दसरा,रमजान ईद यासारख्या सणामुळे होतो दिवाळीमुळे
अश्या लहान लहान व्यवसाय करणारीची दिवाळी साजरी होते. विचार करता करता डोकं
विचारांनी भरले होते सुचत नव्हते काय कराव
शेवटी ठरवले की काही खरेदी करायची
असेल ते दुकानातून खरेदी करू कारण सर्व बाजूनी विचार केला असता अस वाटले की
दुकानातून खरेदी केली तर तो जो पैसा आहे तो आपल्याच देशात राहील आणि लहान
व्यवसायिक मोठे होण्यास मदत होईल आणि जर ऑनलाईन खरेदी केली तर सर्व पैसा आणि
त्याच्यातून मिळणारा फायदा परदेशातील व्यवसायिकांना होईल.आणि जर याच ऑनलाईन खरेदी-विक्रीवर जर मर्यादा आली तर
आपल्या रुपयांची घसरण पण थांबेल नि आपली अर्थव्यवस्था टिकेल हेच ऑनलाईन मार्केट
भारतीय अर्थव्यवस्थेला लागलेली कीड आहे आणि जर आपला रुपया वाचवायचा असेल तर हे
थांबवले पाहिजे. किरकोळ सूट देत आहेत म्हणून बळी ना पडता जर 1₹=75$ आहे तर 75$=1₹ का नाही होऊ शकत? म्हणून ऑनलाईन मार्केट थांबवा नि जुन्या मार्केट वाचवा
________________________________________________________________________________
शीतल शिंदे
-
दहिवडी जि .सातारा .
ऑनलाइन मार्केटिंग हे घरबसल्या शॉपिंग
करण्याचे साधन आहे .ज्यांना खरच वेळ नाही अश्या लोकांसाठी चांगले माध्यम आहे
.शिवाय चांगल्या पद्धतीने सेवा पुरवल्या जातात .रीप्लेस सुद्धा करता येते .मात्र
ही काळाची गरज झाली असली तरी जुन्या मार्केटला वाईट दिवस यायला लागलेत .असेही नाही
म्हणता येणार कारण तोही एक व्यापारच आहे .फक्त स्पर्धक वाढलेत .मला सांगा ऑनलाईन
एवढ्या छान , स्वस्त , परवडणाऱ्या मिळत असतील तर जुने व्यापारी किती
पटीने फायदा मिळवत असतील .
मात्र कोणतीही
गोष्ट , सवय लागेपर्यंत कमी
किंमतीत देवून मग व्यसन लावण्याप्रमाणे करायचे आणी पुन्हा त्याचप्रमाणे सवय लावून आपल्याला लुबाडणे हे असे काही होवू
नये एवढीच अपेक्षा .नाहीतर अग्णीतुण उठून फुफाट्यात पडायचे असे व्हायला नको .
शेवटी स्वदेशी
माल वापरण्याचा भर असावा .आणी स्वदेशी व्यापाऱ्यांना प्रौस्थाहण द्यावे .आणी दोन्हीही
प्रकारच्या मार्केटिंग ची सवय असावी जेणे करून आपण आपल्या भावी पिढीवर संस्कार
घालणार आहोत .नाहीतर त्यांचे चोचले पुरवता पुरवता नाकी नौ यायचे 🙋🏻♀
________________________________________________________________________________
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा